Mençuria si tipar nuk lidhet domosdo me moshën, por me njohuritë, përvojën, aftësitë dhe tiparet që zotëron njeriu.
Ajo përshkruhet si një grup përvojash, njohurish dhe aftësish arsyetimi. Edhe pse më së shpeshti zotërohet nga njerëzit në moshën e tyre të pjekur ose të vonë, nuk lidhet domosdo me moshën, por më shumë me personalitetin e një personi dhe njohuritë dhe aftësitë e fituara dhe të aplikuara.
Studiuesit amerikanë anketuan më shumë se dy mijë pjesëmarrës për të zbuluar nëse mençuria mund të “matet” dhe për këtë qëllim, ata formuluan një shkallë prej shtatë faktorësh.
Të anketuarit vlerësuan nga një në pesë se sa afër ishin disa pretendime me ta (për shembull – “Unë qëndroj i qetë nën presion” dhe të ngjashme).
Sipas këtij studimi të botuar në revistën International Psychogeriatrics, kjo është një shkallë prej shtatë komponentësh që përbëjnë mençurinë:
Vetë-reflektimi
Aftësia e një personi për të reflektuar mbi veprimet e tij, analiza e sjelljes dhe reagimeve të tyre në situata të ndryshme
Sjellja pro-sociale
Njerëzit e mençur kanë një ndjeshmëri shumë të zhvilluar, d.m.th. aftësia për të empatizuar me të tjerët, si dhe tolerancë dhe falje
Kontrolli i emocioneve
Një person i mençur karakterizohet nga paqja e brendshme që nuk shqetësohet nga shkaktarët e stresit të përditshëm. Ata nuk reagojnë me dhunë ndaj problemeve, sjelljeve irrituese të dikujt, provokimeve, kritikave apo sjelljeve të këqija, por në mënyrë racionale dhe të qetë. Ata janë gjithmonë mbi situatën
Pranimi i këndvështrimeve të ndryshme
Një person i mençur është në gjendje të shohë një situatë ose problem nga disa këndvështrime, të lëvizë nga këndvështrimi i tij dhe t’i shikojë gjërat nga një vend tjetër. Kjo i lejon asaj të marrë vendime të mira
Vendosmëria
Njerëzit e mençur janë të vendosur, ata e dinë se çfarë duan, cilat janë parimet dhe vlerat e tyre të cilave u përmbahen dhe nuk devijojnë prej saj. Mendimi i tyre nuk është kurrë i paqartë apo hezitues. Vendimet merren përmes analizave të gjera
Dhënia e këshillave të dobishme
Kjo është një nga cilësitë më të dukshme të njerëzve të mençur. Ata, të mësuar nga përvoja e tyre e pasur dhe njohuritë e nxjerra nga librat e shumtë të lexuar, janë në gjendje t’u japin këshillat e duhura atyre që kanë nevojë, për të vënë në dukje gabimet, por pa dënim dhe kritikë.
Spiritualiteti
Njerëzit e mençur kanë kuptuar disa të vërteta më të larta, nuk entuziazmohen nga gjërat e zakonshme apo materiale, nuk merren me gjëra të vogla. Ata e kanë gjetur qëllimin dhe lumturinë e tyre në diçka më sublime dhe më të madhe dhe jetojnë në përputhje me rrethanat. Ata kanë një intuitë të zhvilluar që i çon gjithmonë në drejtimin e duhur.
