Arsimi i detyrueshëm përfundon në Zvicër në moshën 16 vjeç, kur studentët kanë një zgjedhje midis të shkuarit në universitet ose të zgjedhin një arsim dhe trajnim profesional trevjeçar (AFP). Cila nga të dyja është më ‘fitimprurëse’ për sa i përket pagave?
Ndërsa për shumë njerëz në mbarë botën universitetet shihen si rrugët më të mira drejt karrierave shpërblyese, Zvicra është paksa ndryshe në këtë drejtim.
Pas arsimit të detyrueshëm, rreth dy të tretat e studentëve zviceranë zgjedhin një shteg të AFP-së, një program i dyfishtë që përfshin dy ditë në një shkollë profesionale dhe tre ditë marrjen e një trajnimi në punë në sektorin e tyre të zgjedhur, transmeton albinfo.ch.
AAP përfshin një sërë fushash të tilla si biznesi dhe komerciali, administrata, shitja me pakicë, turizmi, ndërtimi, teknologjia e informacionit, artet, shërbimet e mirëqenies, si dhe profesione të ndryshme – në total, 230 profesione, sipas platformës Educationsuisse.
Një e treta tjetër e studentëve të diplomuar zgjedhin të ndjekin një universitet.
Megjithatë, ka dallime të konsiderueshme në paga midis të diplomuarve të AFP-së dhe universitetit, shkruan thelocal.
Mesatarisht, pesë vjet pas përfundimit të formimit profesional, punonjësit mund të presin të fitojnë rreth 5270 franga në muaj.
Megjithatë, pagat ndryshojnë sipas sektorëve.
Në IT, për shembull, paga është 1100 franga mbi këtë mesatare.
Njerëzit që kanë përfunduar praktikat në energji elektrike dhe ndërtime mekanike mund të presin të fitojnë 5,445 franga pas pesë vjetësh, të ndjekur nga arkitektura dhe ndërtimi (5,425 franga); kontabiliteti, marketingu dhe puna në zyrë (5,367 franga), dhe sektori social (5,349 franga).
Pagat më të ulëta – nën 5000 në muaj – janë në sektorin e shitjes me pakicë dhe “shërbimeve personale”.
Po njerëzit me diploma universitare?
Bazuar në shifrat e Entit Federal të Statistikave, ka një dallim të konsiderueshëm midis pagave të AAP-së dhe të diplomuarve universitarë. Dhe brenda grupit të fundit, pagat ndryshojnë në varësi të llojit të institucioneve që kanë ndjekur studentët.
Zvicra ka disa lloje institucionesh të arsimit të lartë: universitete kantonale dhe dy institute politeknike federale: një në Cyrih (ETH) dhe tjetri në Lozanë (EPFL). Ato konsiderohen si institucionet arsimore ‘më të larta’.
Të diplomuarit e këtyre institucioneve mund të fitojnë deri në 10,170 franga në muaj.
Më pas janë universitetet e shkencave të aplikuara (afërsisht 9,000 franga në muaj), kolegjet e trajnimit të mësuesve (8,480) dhe shkolla të tjera të specializuara (8,175).
Po sikur të keni ndjekur një universitet të huaj?
Nëse nuk keni studiuar në një institucion të arsimit të lartë zviceran ose nuk keni kryer një praktikë këtu, mund t’ju njihen kualifikimet e huaja në Zvicër — dhe të fitoni një pagë ekuivalente (pagat bazohen në punën dhe pozicionin tuaj; jo në kombësinë tuaj).
Pavarësisht nëse vini nga Bashkimi Evropian apo jo, do të luani një rol të rëndësishëm në këtë proces, pasi Zvicra ka miratuar sistemin e BE-së për njohjen reciproke të kualifikimeve profesionale.
