Një nënë bëri një pyetje në Quora (një faqe interneti ku mund të bëhen pyetje dhe të tjerët mund t’u përgjigjen) për djalin e saj. Ajo shkroi:
“Si mund t’i them djalit tim të mrekullueshëm 11 vjeçar, se mënyra se si ai ka filluar të flasë me mua (me mungesë respekti) më bën që të mos dua të jem pranë tij?”
Ky është një skenar i njohur për prindërit që i kanë fëmijët në adoleshencë. Fëmijët tanë të ëmbël e të qetë duken sikur rriten brenda natës. Një nënë dha një përgjigje që të gjithë prindërit duhet të lexojnë.
Jo Eberhardt, një shkrimtare fantastike dhe nënë e dy fëmijëve nga Australia, shkroi një përgjigje aq të saktë, sa vijon të shfaqet vazhdimisht në mediat sociale.
“Ah, pubertet, që i ndryshon djemtë tanë të vegjël, të ëmbël, të mrekullueshëm, në të persona të zemëruar dhe mosrespektues”.
Eberhardt më pas tregoi një diskutim që kishte bërë me djalin e saj 11-vjeçar kur ai filloi të kalonte këtë fazë. Një bisedë që ata e kishin bërë në makinë, që zakonisht është vendi më i mirë për të pasur diskutime potencialisht të pakëndshme me fëmijët, shkruan Dritare.net.
Ajo i tha djalit të saj se nuk i kishte folur siç duhet për pubertetin duke i shpjeguar më tej saktësisht se çfarë po ndodhte në trurin e tij.
“Kam kaluar gjithë këtë kohë duke të folur për mënyrën se si puberteti ndryshon trupin tënd,” i tha Eberhardt djalit të saj.
“Të kam paralajmëruar për ndryshime në trupin tënd, por kam harruar më të rëndësishmen, për atë që po ndodh në trurin tënd tani. Puberteti është koha kur truri rritet dhe ndryshon më shumë se në çdo kohë tjetër në jetën tënde. Më vjen keq që nuk të kam përgatitur për këtë”, i tha nëna-djalit.
Djali i saj pranoi faljen e nënës dhe më pas e pyeti pse truri i tij po ndryshonte.
“A e di se truri yt u rrit dhe u zhvillua aq shpejt kur ishit i vogël, saqë deri në moshën pesë ose gjashtë vjeç, truri ishte pothuajse aq i madh dhe i fuqishëm sa truri i një të rrituri? Por dhe pse truri yt ishte super i fuqishëm, t’i sërish kishe trurin e një fëmije. Tani je në pubertet. Puberteti është i mrekullueshëm. Jo vetëm që trupi yt po transformohet nga trupi i një fëmije në trupin e një të rrituri, por edhe do të ndryshojë nga truri i një fëmije në trurin e një të rrituri.”
“Ngjan e vështirë,” u përgjigj djali i saj.
“Po, është,” u përgjigj Eberhardt.
“Kjo është arsyeja pse do të doja të të kisha paralajmëruar fillimisht. Shiko, duhet shumë energji për të kaluar këtë fazë. Kjo është një nga arsyet që lodhesh më shpejt në këtë moment dhe kjo sjell edhe reagime të pakëndshme, sidomos për ne prindërit”.
“Ndonjëherë ndihem shumë i zemëruar dhe nuk e di pse”, u përgjigj djali i saj duke fshirë lotët.
Është e mahnitshme ajo që ndodh kur u shpjegojmë fëmijëve arsyet fiziologjike për atë që po kalojnë, shkruan Dritare.net.
Eberhardt vazhdoi:
“Ajo që ndryshon më shumë në trurin tënd tani është amigdala. Kjo është pjesa e trurit që kontrollon emocionet dhe instinktet tuaja. E mban mend që më herët kemi folur për luftën, fluturimet dhe si ndonjëherë truri ynë mendon se të flasësh në publik është i njëjti nivel kërcënimi si sulmi nga një tigër!”
Djali i saj qeshi.
“Kjo është ajo për të cilën kujdeset amigdala: paralajmërimet e tigrit dhe emocioneve të mëdha. Pra, në pubertet papritmas ju keni një amigdalë të përmasave të të rriturve që godet emocionet tuaja. Kjo duhet të jetë e vështirë për ty, e di”.
Djali i saj pohoi me kokë.
“Pjesa e fundit e trurit tuaj që riformohet është në pjesën e përparme të kokës. Quhet korteksi frontal. Kjo pjesë e trurit tuaj ndikon në marrjen e vendimeve dhe kuptimin e pasojave. Pra, ti në trurin tënd ke amigdalë të fuqishme që të godet me emocione masive, por edhe një pjesë të trurit të fëmijës që nuk mund të marrë vendime ose të kuptojë pasojat aq shpejt sa dëshiron amigdala. Është goxha e vështirë.”
“Pra, nuk është faji im?” pyeti djali i saj.
“Jo, është faji i pubertetit që truri juaj funksionon ashtu siç funksionon,” u përgjigj Eberhardt.
“Por kjo nuk do të thotë se nuk është përgjegjësia jote të kuptosh se çfarë po ndodh dhe të ndryshosh veprimet e tua. Nuk është e lehtë, por as e pamundur. Nuk është e thjeshtë të menaxhosh ndjenjat, por duhet të kontrollosh veprimet. Kur ndodh të bësh një gabim, duhet të kërkosh falje për atë gabim dhe të ndryshosh. Kjo tregon se po rritesh”.
Është një ndjenjë e mrekullueshme kur ne flasim me fëmijët tanë, në vend që thjesht t’i ndëshkojmë ata.
Pas kësaj bisede me nënën e tij, djali u përgjigj:
“Puberteti është i mrekullueshëm”.
“Puberteti është i neveritshëm. Unë nuk mund të hy në kokën tënde, por mund të imagjinoj që në trurin tënd tashmë është një rrëmujë, kaos dhe konfuzion dhe çfarë mendoni në një minutë, nuk mendoni në minutën tjetër.
I biri e shikoi me habi. “Po! Pikërisht!”
“Nëse është konfuzion për ty, imagjino se si është për mua kur shoh veprimet e tua”, i tha nëna djalit.
“Kjo duhet të jetë vërtet konfuze,” pranoi djali i saj.
Ajo pohoi me kokë.
“A e dini se çfarë do të thotë kjo për mua?”
“Çfarë?”
“Do të thotë që ndonjëherë do të bëj gabime. Ndonjëherë do të mërzitem për gjërat që ti bën, sepse nuk e kuptoj se çfarë po ndodh në kokën tënde. Ndonjëherë do të harroj që je në gjysmë të rrugës për të qenë burrë dhe rastësisht do të të trajtoj si fëmijë. Ndonjëherë unë do të pres më shumë se sa ti mund të japësh. Kjo është hera ime e parë që përballem me pubertetin e fëmijës tim dhe do të bëj gabime. A mund të të kërkoj një nder?”
“Çfarë?”
“A mund të vazhdosh të më tregosh se çfarë po ndodh në kokën tënde? Sa më shumë të flasim, aq më lehtë do të jetë për ne që të dy ta kalojmë këtë.”
“Po,” tha djali i saj.
Kur u bëjmë të ditur fëmijëve tanë se po kalojmë nëpër këto faza të ndryshme së bashku, është më e lehtë të punojmë me ta në vend të jemi kundër tyre.
Eberhardt tha se ata patën një përqafim të ngrohtë para se të dilnin nga makina. Ajo tha gjithashtu se kjo bisedë nuk ishte një shkop magjik që e ndryshoi djalin e saj. Ndonjëherë ai sërish sillej pa respekt. Megjithatë, kjo bisedë krijoi një gjuhë të përbashkët mes nënës dhe djalit.
