Nga Sead Zimeri
“Shkolla të jep zanat, nuk të bën njeri” është një aforizëm popullor, sikur të ishte një dogmë fetare apo një aksiomë racionale. Në këtë fjali, mendoj, qëndron vetë-mashtrimi i njeriut tonë, sepse bën një ndarje që, meqë ra fjala, i përket kapitalizmit, arbitrare, artificiale mes zanatit dhe formimit njerëzor.
Problemi me këtë është këtu: një person e kalon pjesën formuese të jetës së tij në shkollë dhe të mendosh se shkolla nuk të formëson si person është të mendosh të pamundurën. Të formon, por ky formacion nuk i njihet shkollës dhe si i tillë, mohon aspektin qendror të edukimit tonë, që shkollat po na edukojnë të bëhemi pa arsim, pa moral, pa ndërgjegje.
Këtu është tragjedia jonë, sepse ne as nuk e kuptojmë se si jemi formuar nga shkollat që na edukojnë. Shkolla është një institucion sipas të cilit shoqëria dëshiron të na formojë si qenie shoqërore.
Prandaj, ajo ka një rol qendror të padiskutueshëm në çdo shoqëri, pasi shoqëria riprodhohet përmes saj. Për shkak se nuk i shohim format e qarta të formimit të njeriut, ne i anashkalojmë ato të nënkuptuarat, të cilat na jepen përmes zanatit.
Pra na serviret një ideologji e tërë mes rreshtave, pa e parë dhe as që jemi të vetëdijshëm që ekziston. Na është larë truri, jemi indoktrinuar pa e kuptuar që po indoktrinohemi.
Ndaj besoj se problemi ynë fillon jo në familje por në shkolla, në sistemet arsimore, të cilat na kanë bërë qenie njëdimensionale, qenie pa reflektim, pa përgjegjësi sepse e kemi ndarë zanatin nga formimi kulturor. Shkollat tona prodhojnë punëtorë që nuk dinë të reflektojnë: po na formojnë si qenie njëdimensionale.
