Nëse një klasë ka 30 nxënës dhe 25 prej tyre janë vlerësuar me sukses “shkëlqyeshëm”, atëherë është koha të reflektojmë seriozisht.
A është ky vërtet një tregues i cilësisë së lartë të mësimdhënies dhe të nxënies, apo një iluzion që po e ndërtojmë vetë?
Vlerësimi ka për qëllim të matë përparimin, angazhimin dhe aftësitë reale të nxënësve. Por kur notat bëhen formale, kur “shkëlqyeshëm” përdoret për pothuajse të gjithë, humbet kuptimi i vlerësimit dhe dëmtohet vetë arsimi.
Një ndarje më realiste dhe profesionale e suksesit në klasë, sipas standardeve edukative dhe përvojës pedagogjike, mund të paraqitet kështu:
Numri i nxënësve (nga 30)
Niveli i suksesit Përqindja
Shkëlqyeshëm 20%
Shumë mirë 30%
Mirë 30%
Mjaftueshëm 15%
Dobët (përsëritës) 5%
Kjo ndarje pasqyron një klasë me shumëllojshmëri të natyrshme: disa nxënës të dalluar, shumica në nivel të mirë, dhe disa që kanë nevojë për mbështetje shtesë. Kjo është tabloja që e gjejmë në çdo klasë normale, në çdo vend të zhvilluar që synon vlerësim të ndershëm.
Po çfarë ndodh në disa shkolla të Kosovës?
Ka raste të regjistruara ku në një shkollë të mesme publike, mbi 90% e nxënësve të një paraleleje rezultojnë me sukses “shkëlqyeshëm”, ndonëse gjatë gjithë vitit është raportuar mungesë serioze angazhimi, mësim jo të rregullt, dhe performancë të dobët në testet standarde.
Në raste të tjera, shkollat deklarojnë përqindje të larta të suksesit në raportet vjetore, ndërkohë që rezultatet në Testin e Arritshmërisë ose në PISA tregojnë nivel të ulët të aftësive në lexim, matematikë e shkencë. Kjo përplasje tregon qartë se diçka nuk është në rregull.
Kujt i shërben kjo farsë e vlerësimit?
Nxënësve jo, sepse ata dalin në jetë me bindje të rreme për aftësitë e tyre.
Prindërve jo, sepse u serviret një qetësi e rrejshme.
Mësimdhënësve jo, sepse u humb autoriteti dhe besueshmëria.
Sistemit arsimor aspak, sepse mbushet me statistika të rreme dhe përkeqëson cilësinë.
A po e rrisim cilësinë e arsimit me vlerësim të fryrë, apo vetëm po i fshehim problemet pas notave të larta?
A nuk do ishte më e ndershme të pranonim të vërtetën dhe të fillonim reformën nga vlerësimi i drejtë, si bazë për çdo ndryshim në arsim?
