“TRENDI I GËNJESHTRËS”
Një dukuri që vihet re rëndom sot tek fëmijët në shkollë, në FAMILJE, në shoqëri, si një ndjesi që po transformon identitetin e fëmijës DHE e tundon në labirinte të errëta është trendi i GËNJESHTRËS”
Kjo dukuri që vërehet sot tek shumë fëmijë GËNJESHTRA e thënë hapur, shpesh edhe “sy ndër sy”, nuk lind rastësisht.
Ka disa shkaqe që lidhen me zhvillimin, rrethanat shoqërore dhe mënyrën si fëmijët përthithin sjelljet rreth tyre. Më poshtë janë disa arsye kryesore:
– 1. FRIKA NGA NDËSHKIMI
Fëmija gënjen shpesh për të shmangur kritikën ose ndëshkimin. Nëse një fëmijë e di se do të qortohet rëndë për një gabim, ai mëson që “është më e sigurt të fshehësh të vërtetën”.
Kështu, gënjeshtra bëhet strategji mbrojtjeje.
– 2. DËSHIRA PËR T’U PRANUAR DHE VLERËSUAR
Shumë fëmijë gënjejnë sepse duan të duken më të mirë, më të fortë, më të “suksesshëm” se ç’janë.
Shoqëria dhe rrjetet sociale e kanë rritur pritshmërinë për perfeksion.
Fëmija mendon: “Nëse them të vërtetën, ndoshta nuk do të vlej mjaftueshëm.”
– 3. SHEMBULLI I TË RRITURVE
Fëmijët thithin gjithçka. Nëse ata shohin të rriturit (prindër, mësues, të afërm) që përdorin gënjeshtrën si mjet për të shpëtuar situata, për të kontrolluar apo për të shmangur përgjegjësi, ata e mësojnë se kjo është sjellje normale.
FËMIJA MËSON MË SHUMË NGA AJO QË SHEH, SE NGA AJO QË DËGJON.
– 4. MUNGESA E KOMUNIKIM IT TË BUTË DHE TË HAPUR
Kur fëmijët ndihen të gjykuar ose nuk kanë ku të shprehen lirshëm, ata fillojnë të fshehin pjesën e tyre të vërtetë.
Në një mjedis ku “nuk lejohet gabimi”, gënjeshtra lind natyrshëm.
Kur fëmijët ndihen të padëgjuar, ata mbyllen dhe fshehin të vërtetën. Një fëmijë që ndihet i kuptuar, ka më pak nevojë të gënjejë.
– 5. NDIKIMI I TEKNOLOGJISË DHE REALITETEVE TË SHTREMBËRUARA
Shumë fëmijë përballen me modele jete që nuk përputhen me realitetin e tyre. Ata mësohen se imazhi është më i rëndësishëm se e vërteta.
VLERËSIMI I TË GJITHË FENOMENIT: ILUZIONI BËHET MË I RËNDËSISHËM SE AUTENTICITETI ( ORIGJINALITETI).
SI MUND TË NDIHMOJMË NE SI MËSUES DHE SI PRINDËR?
– Të dëgjojmë pa paragjykim.
– Të krijojmë një mjedis ku e vërteta pranohet pa frikë.
– Të dëgjojmë pa gjykim, duke i lënë fëmijët të shprehen.
– Të vlerësojmë për ndershmërinë, edhe kur e vërteta është e pakëndshme.
– Të japim shembull vetë, GJUHA E TË RRITURVE ËSHTË PASQYRË, SEPSE FËMIJËT MËSOJNË NGA NE ÇDO DITË.
– Të mos e shohim gabimin si faj, por si mundësi për të mësuar.
MESAZHI THELBËSOR
– Një fëmijë gënjen, jo, sepse është i keq, por, sepse po përpiqet të mbijetojë emocionalisht në një situatë që nuk e di si ta përballojë ndryshe.
– Kur i mësojmë një fëmije që është i sigurt të thotë të vërtetën, ai rritet me karakter të fortë, jo me maska.
