Kur fillova karrierën time duke u dhënë mësim fëmijëve në rrezik, shumica e studentëve të mi jetonin në varfëri, vuajtën nga abuzimi ose u sfiduan nga të mësuarit, paaftësitë emocionale ose fizike. Doja të gjeja mënyra për t’i ndihmuar ata të kenë sukses.
Si psikolog edukativ, mora një mësim shumë të rëndësishëm: lulëzohen, nuk lindin. Fëmijët kanë nevojë për fëmijëri të sigurt, të dashur dhe të strukturuar, por gjithashtu kanë nevojë për autonomi, kompetencë dhe liri për të lulëzuar.
Pas grumbujve të kërkimeve unë identifikova shtatë aftësi që u nevojiten për të rritur qëndrueshmërinë mendore, elasticitetin, kompetencën sociale, vetëdijen dhe forcën morale – dhe ato janë ato që i dallojnë fëmijët e suksesshëm që shkëlqejnë nga ata që luftojnë:
1. Vetëbesimi
Shumica e prindërve e barazojnë vetëvlerësimin me vetëbesimin. Ata u thonë fëmijëve të tyre “Ti je i veçantë” ose “Mund të jesh gjithçka që dëshiron”.
Por ka pak prova se rritja e vetëvlerësimit rrit suksesin akademik apo edhe lumturinë autentike. Megjithatë, studimet tregojnë se fëmijët që ia atribuojnë notat përpjekjeve dhe fuqive të tyre janë më të suksesshëm se fëmijët që besojnë se nuk kanë kontroll mbi rezultatet akademike.
Fëmijët që kanë vetëbesim e dinë se mund të dështojnë, por edhe të rikthehen, dhe kjo është arsyeja pse ne duhet të çlirohemi nga fluturimi, pastrimi i borës dhe shpëtimi.
2. Empatia
Fëmijët kanë nevojë për një fjalor emocional për të zhvilluar ndjeshmëri . Këtu janë mënyrat se si prindërit mund ta mësojnë atë:
Etiketoni emocionet: Emërtoni qëllimisht emocionet në kontekst për t’i ndihmuar ata të ndërtojnë një fjalor emocionesh: “Je i lumtur!” “Dukesh i mërzitur.”
Bëni pyetje: Ndihmoni fëmijën tuaj të kuptojë se të gjitha ndjenjat janë normale.
Ndani ndjenjat: Fëmijët kanë nevojë për mundësi për t’i shprehur ndjenjat e tyre në një mënyrë të sigurt.
Vini re të tjerët: Vini në dukje fytyrat e njerëzve dhe gjuhën e trupit në bibliotekë ose park: “Si mendoni se ndihet ai njeri?” “A je ndjerë ndonjëherë kështu?”
3. Vetëkontroll
Aftësia për të kontrolluar vëmendjen, emocionet, mendimet, veprimet dhe dëshirat tuaja është një nga pikat e forta më të lidhura me suksesin – dhe një sekret befasues i pashfrytëzuar për të ndihmuar fëmijët të kthehen dhe të lulëzojnë.
Një mënyrë për të mësuar vetëkontrollin është të japësh sinjale. Disa fëmijë e kanë të vështirë të ndryshojnë fokusin midis aktiviteteve.
4. Integriteti
Integriteti është një grup besimesh, kapacitetesh, qëndrimesh dhe aftësish të mësuara që krijojnë një busull moral që fëmijët mund të përdorin për t’i ndihmuar ata të dinë – dhe të bëjnë – çfarë është e drejtë.
Parashtrimi i pritshmërive tona është një pjesë e madhe e enigmës. Por po aq e rëndësishme është t’u jepet atyre hapësirë ??për të zhvilluar identitetin e tyre moral krahas dhe veçuar nga i yni.
5. Kuriozitet
Kurioziteti është njohja, ndjekja dhe dëshira për të eksploruar ngjarje të reja, sfiduese dhe të pasigurta.
Për t’i ndihmuar fëmijët të krijojnë kuriozitet, më pëlqen të përdor lodra të hapura, pajisje dhe lojëra. Jepuni atyre bojë, fije dhe shkopinj për të krijuar konstruksione. Ose ofroni kapëse letre dhe pastrues tubash dhe sfidoni fëmijët tuaj të shohin se sa mënyra të pazakonta mund t’i përdorin ato.
6. Këmbëngulja
Këmbëngulja i ndihmon fëmijët të vazhdojnë kur çdo gjë tjetër e bën më të lehtë heqjen dorë.
Gabimet mund t’i pengojnë fëmijët të arrijnë deri në fund dhe të kenë sukses. Pra, mos lejoni që fëmija juaj të katastrofojë problemin e tij. Në vend të kësaj, ndihmojini ata të zbardhin dhe të identifikojnë pengesat e tyre.
Disa fëmijë heqin dorë sepse ndihen të mbingarkuar me “të gjitha problemet” ose “të gjitha detyrat e tyre”. Ndarja e detyrave në pjesë më të vogla i ndihmon fëmijët që kanë vështirësi të përqendrohen ose të fillojnë.
7. Optimizmi
Fëmijët optimistë i shohin sfidat dhe pengesat si të përkohshme dhe të mundshme për t’u kapërcyer, kështu që ata kanë më shumë gjasa të kenë sukses.
Por ekziston një pikëpamje dramatike e kundërt: pesimizmi. Fëmijët që janë pesimistë i shohin sfidat si të përhershme, si blloqet e çimentos që janë të pamundura për t’u lëvizur.
T’u mësojmë fëmijëve optimizmin fillon me ne. Fëmijët i adoptojnë fjalët tona si zërat e tyre të brendshëm, kështu që gjatë ditëve të ardhshme, përshtatuni me mesazhet tuaja tipike dhe vlerësoni këndvështrimin që u ofroni fëmijëve tuaj.
*Michele Borba, EdD , është një psikologe edukative, eksperte prindërimi dhe autore e “Thrivers: Arsyet e habitshme pse disa fëmijë luftojnë dhe të tjerët shkëlqejnë”.
