Dy vite pas fillimit të pandemisë, ata që po paguajnë çmimin më të lartë për pasojat e koronavirusit janë fëmijët. Shkolla, në prani të fazave të alternuara, aktivitetet ekstra si sporti apo skautët kanë rënë, sepse askush nuk ndihet më i sigurt, vështirësitë e socializimit dhe maskat gjithmonë në fytyrë për të kufizuar më tej edhe kontaktin vizual me shoqëruesit e tyre.
Sipas profesoreshës Anna Maria Nicolò, neuropsikiatre për fëmijë dhe psikanaliste, vështirësitë më të mëdha që fëmijët dhe adoleshentët po përjetojnë në këtë moment janë dy llojesh.
“E para ka të bëjë me humbjen e marrëdhënies me grupin, që është klasor, por jo vetëm, e dyta është humbja e kontaktit fizik, e ndjeshmërisë”.
Fëmijët dhe humbja e marrëdhënies në grup
Me shkollën që bëhet pak në prezencë dhe pak bëhet në DAD (mësimdhënia në distancë) kur shtohen rastet e infeksioneve, fëmijët kanë humbur sensin e grupit. “Grupi është një mundësi socializimi, është një referencë. Në grup ka të tjerë që janë edhe pjesë e tyre. Fëmijët projektojnë veten tek moshatarët e tyre, reflektohen tek të tjerët dhe kjo shërben për të përcaktuar kufijtë e tyre. Grupi shërben për të eksperimentuar, për të forcuar”. Dhe grupi, qofshin klasa, qofshin skautë apo miq basketbolli, ka edhe funksionin e një ‘alternative’ ndaj familjes.
“Të kesh një grup miqësor, mbrojtës shërben për të pasur një bërthamë tjetër jashtë familjes në të cilën të ndihesh i qetë. Rritja është pikërisht aftësia progresive për të identifikuar veten, për t’u bërë autonom, për të pasur një vend jashtë strofkës së familjes. Dhe grupi është ai që i lejon fëmijët të eksperimentojnë, të jenë agjentë të aftë për veprim, lëvizje, për të realizuar gjëra jashtë dimensionit mbrojtës familjar. Të jetosh në grupin e miqve, të shokëve të klasës është thelbësore sepse aty vazhdon puna e pavarësisë, e individualizimit, e ndarjes dhe vetëformimit”.
Rëndësia e ndjeshmërisë
Problemi tjetër i madh me të cilin përballen fëmijët dhe adoleshentët është humbja e perceptimit të trupit të tjetrit. “Nëse tjetri është thjesht një imazh, siç ndodh kur fëmijët bëjnë mësime në internet dhe jo në klasë, e gjithë ndjeshmëria e lidhur me trupin humbet, – shpjegon Nicolò.
– Era humbet, nxehtësia humbet. Ka vrazhdësi”. Një aspekt që bëhet edhe më i rëndësishëm në adoleshencë. “Trupi i adoleshentit është i ri dhe i ndryshëm nga ai i fëmijës, ka zhvillim të seksualitetit dhe prerja e këtij dimensioni mund të çojë në një mangësi të madhe për zhvillimin e tyre”. Duke marrë një mësim online humbet zëri i shokëve të klasës dhe i mësuesit, nuk ka mundësi të shkëmbesh një vështrim bashkëfajtor me shokun e zemrës. “Kapërceni gjithçka dhe mbetet vetëm imazhi dydimensional.
Covid u ka shkaktuar dëme të mëdha fëmijëve, po u vjedh vite të rëndësishme”.
Sot, kur kufizimet nuk janë ato të dy viteve më parë, është e rëndësishme që prindërit të krijojnë mundësi për shoqërim për fëmijët e tyre. “Fëmijët mund të shihen jashtë, ata mund të ngasin biçikleta, patina, duke respektuar gjithmonë rregullat e sigurisë, por është e rëndësishme që të mos i lëmë të vegjlit të humbasin mundësitë për të qenë në grup”.
Si të mbështesim të vegjlit?
Fëmijët tashmë e njohin mirë Covid-in, kanë mësuar rregullat e larjes së duarve, mbajnë maskë pa u ankuar shumë, janë të durueshëm dhe besnikë ndaj rregullave, ndonjëherë edhe më shumë se prindërit e tyre. Nëse, nga ana tjetër, kuptojmë se fëmija ynë ka frikë, nëse është e pamundur ta qetësojmë atë, ndoshta përgjegjësia është e prindit.
“Një fëmijë që nuk dëshiron të shkojë në shkollë nga frika e koronavirusit, i cili nuk e lë veten të qetësohet, është pothuajse me siguri bir i një prindi veçanërisht të frikësuar.
Një prind i matur por i sigurt, di se si t’ia transmetojë këto ndjenja fëmijës së tij.
E rëndësishme është të mos nënvlerësoni kurrë frikën, por ta kuptoni dhe ta pranoni. Mos harrojmë se fëmija imiton sjelljen e prindërve”.
Pra, le t’u tregojmë të vegjëlve se si mund të mbrohen nga Covid, të mos i lëmë të besojnë se janë në mëshirën e diçkaje më të madhe se ata. “Është e rëndësishme që fëmija të kuptojë se ai nuk është thjesht një spektator pasiv, se nuk është totalisht i pafuqishëm, se mund të mbrohet duke marrë masa paraprake dhe t’i shpjegojmë se çfarë mjetesh sigurie ka në dispozicion”.
Nëse Covid mund të mësojë solidaritetin?!
Por pandemia mund të jetë gjithashtu një kohë për të shpjeguar disa vlera të tilla si solidariteti për fëmijët. “Kur i marrim për të bërë tamponin, mund t’u shpjegojmë se është një mënyrë për të mbrojtur të tjerët.
Nuk duhet të harrojmë se fëmija ka nevojë për të vërtetën, gjithmonë.
Pra, le t’u shpjegojmë se është një mënyrë për të mbrojtur prindërit ose gjyshërit, që virusi nuk është i rrezikshëm për të, por për të dashurit, dhe se mundimi i tamponit mund të kapërcehet”. Kështu, Covid mund të bëhet edhe një mundësi për të mësuar:
“Homo sapiens arriti të mbijetojë sepse është një kafshë sociale, nëse fëmija mëson se shoqëria është themelore, ai mëson një vlerë themelore për rritjen e tij dhe për të qenët e tij në botë”.
/Revista Psikologji
